سلام خدمت دوستان .
ولادت دختر گرامی امام موسی کاظم (ع)،
و خواهر گرامی امام رضا (ع) ،
و روز دختر را به تمامی دختران و شیعیان تبریک میگویم .
عن عبدالعظیم بن عبدالله الحسنی قال علی بن محمد العسکری علیهالسلام اهل قم و اهل آبه مغفور لهم لزیارتهم لجدی علی بن موسی الرضا علیهالسلام بطوس ألا و من زاره فاصابه فی طریقه قطرة من السماء حرم الله جسده علی النار.» [1] .
«حضرت عبدالعظیم حسنی علیهالسلام نقل میکند: از امام حسن عسگری علیهالسلام شنیدم که میفرمود: مردم قم و آبه آمرزیدهاند، زیرا جدم، امام رضا علیهالسلام را در شهر طوس زیارت میکنند. آگاه باشید! هر کسی ایشان را زیارت کند، و در مسیر راه، قطرهی بارانی به او برسد، خداوند بدنش را بر آتش، حرام میکند.»
پاداش زیارت حضرت معصومه
قال الامام الصادق علیهالسلام و سیأتی زمان تکون بلدة قم و اهلها حجة علی الخلائق».
«پیشوای ششم شیعیان فرمودند: «به زودی زمانی فرا میرسد که شهر قم و اهل آن حجت سایر مردم خواهند شد.» [2] .
قم شهر امام صادق
قال الامام الصادق علیهالسلام «قم بلدنا و بلد شیعتنا مطهرة مقدسة.» [3] .
«امام جعفر صادق علیهالسلام فرمودند: قم، شهر ما و شهر شیعیان ما میباشد. قم، پاک و پاکیزه است.»
پاداش زیارت فرزندان پیامبر خدا
قال رسول الله (ص): «من زارنی او زار احدا من ذریتی زرته یوم القیمة فانقذته من اهوالها.» [4] .
«نبی مکرم اسلام صلی الله علیه و آله فرمودهاند: کسی که مرا یا یکی از فرزندانم را زیارت کند، روز قیامت به دیدارش خواهم رفت، و او را از ترسهای آن روز نجات خواهم داد.»
زیارت حضرت معصومه همسنگ زیارت امام رضا
قال الامام علی بن موسی الرضا علیهالسلام:
«من زار المعصومة بقم کمن زارنی.»
«کسی که حضرت معصومه (س) را در قم زیارت کند، مانند آن است مرا زیارت کرده است.» [5] .
پاداش نماز در مسجد مقدس جمکران قم
عن حسن بن مثلة الجمکرانی عن الامام المهدی (عج) انه قال:
«من صلاحا فکأنما صلاها (هما) فی البیت العتیق.» [6] .
«حسن بن مثله جمکرانی که توفیق شرفیابی به محضر مبارک حضرت مهدی (عج) را پیدا نمود، پس از دریافت دستور ساخت مسجد مقدس جمکران، امام زمان (عج) به ایشان فرمودند: «کسی که در آن مسجد نماز بگذارد، همانند این است که در خانهی خدا نماز خوانده است.»
قم، مرکز امنیت و آرامش در آخرالزمان
قال الامام الصادق علیهالسلام:
«... فاما الری، فویل له من جناحیه، و ان الامن فیه من جهة قم و اهله، قیل و ما جناحاه؟ قال علیهالسلام: احدهما بغداد و الآخر خراسان.» [7] .
حضرت جعفر صادق علیهالسلام در حدیثی مفصل راجع به اوضاع آخرالزمان فرمودند: «اما ری، پس وای بر آن از دو بالش! و امنیت و آرامش در آن از طرف قم و اهل قم است. از آن حضرت سؤال شد (که آن) دو بال کدامند؟ امام فرمودند: یکی بغداد، و دیگری خراسان است.» [8] .
پاداش زیارت حضرت معصومه
قال الامام الصادق علیهالسلام:
«... ان زیارتها تعدل الجنة.» [9] .
«حضرت صادق علیهالسلام فرمودند: همانا زیارت او برابر با کسب بهشت است.»
حرم حضرت معصومه، حرم امامان معصوم
قال الامام الصادق علیهالسلام:
«الا ان حرمی و حرم ولدی بعدی قم.»
«آگاه باشید! همانا حرم من و حرم فرزندانم، بعد از من، قم است.» [??] .
یاوران ائمهی اطهار
قال الامام الصادق علیهالسلام:
«اهل قم انصارنا»
«مردم قم، یاران ما هستند.» [11] .
یاران حضرت مهدی
قال الامام الصادق علیهالسلام:
«اما انهم انصار قائمنا و دعاة حقنا.» [12] .
«آگاه باشید! اهل قم، یاران قائم ما (عجل)، و دعوتگران و خواهان احقاق حق ما هستند.»
قم، پناهگاه فاطمین
قال الامام الصادق علیهالسلام:
«اذا اصابتکم بلیه و عناء فعلیکم بقم فانه مأوی الفاطمیین» [13] .
حضرت صادق علیهالسلام فرمودند: «زمانی که رنج و زحمت و گرفتاری به شما هجوم آورد، به قم روی آورید؛ زیرا قم پناهگاه فاطمیان و محل آسایش مؤمنان است.»
دفع گرفتاریها از قم
قال الامام الرضا علیهالسلام، لزکریا ابنآدم بن عبدالله بن سعد الاشعری:
«ان الله یدفع البلاء بک عن اهل قم کما یدفع البلاء عن اهل بغداد بقبر موسی بن جعفر علیهالسلام» [15]
«امام رضا علیهالسلام خطاب به زکریا بن آدم اشعری فرمودند: خداوند گرفتاریها را به واسطه تو از مردم قم برطرف میکند؛ همان طور که به واسطهی قبر امام هفتم علیهالسلام از مردم بغداد برطرف میکند.» [16] .
دعای رسول خدا
قال رسول الله صلی الله علیه و آله:
اللهم أغفر للاشعریین صغیرهم و کبیرهم. [17] .
رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله فرمودند: «خداوندا! اشعریها را، از کوچک و بزرگ، بیامرز!» [18].
پیشگویی محقق شدهی امام صادق
قال الامام الصادق علیهالسلام:
«فی قم شیعتنا و موالینا، و تکثر فیها العمارة و یقصده الناس و یجتمعون فیه حتی یکون الجمر بین بلدتهم.» [19] .
«حضرت صادق علیهالسلام راجع به قم فرمودهاند: شیعیان و دوستان ما در شهر قم هستند. به زودی ساختمان در آن شهر زیاد میشود، مردم راهی آنجا شده، و در آن شهر اجتماع میکنند، تا جایی که، نهر حجر (رودخانه) وسط شهرستان قرار میگیرد.» [20] .
نامهی مبارک امام حسن عسگری به مردم قم
کتب ابومحمد علیهالسلام الی اهل قم و آبة:
«ان الله تعالی بجوده و رأفته قد من علی عباده بنبیه محمد صلی الله علیه و اله و سلم، بشیرا و نذیرا وفقکم لقبول دینه و اکرمکم بهدایته و غرس فی قلوب اسلافکم الماضین رحمة الله علیهم.» [21] .
«امام حسن عسگری علیهالسلام طی نامهیی مبارک، به مردم قم و آبه، نوشتند:
خداوند از روی مهربانی و بذل و کرمش، بر بندگان خود منت گذارد، و پیامبری همانند محمد (درود خدا بر او و خاندانش باد!) به عنوان بشارتدهنده و بیمدهنده فرستاد. آن گاه شما - مردم قم و آبه - را برای پذیرش دینش موفق کرد. پس با هدایتهایش، به شما عزت و کرامت بخشید، و در دلهای اجداد شما (رحمت خدا بر آنان باد!) تخم هدایت را کاشت.
اهل قم، قیام کنندگان با حضرت مهدی
عن عفان البصری عن ابیعبدالله علیهالسلام قال لی:
اتدری لم سمی قم؟ قلت: الله و رسوله و انت اعلم. قال؛ انما سمی قم لان اهله یجتمعون مع قائم آل محمد - صلوات الله علیه - و یقومون معه و یستقیمون علیه و ینصرونه [22] .
عفان بصری روایت میکند: «در محضر پیشوای ششم امام صادق علیهالسلام بودم، که ایشان از من پرسیدند: میدانی چرا قم به این اسم نامیده شد؟ در جواب گفتم: خدا و پیامبرش و شما آگاهتر هستید. پس آن حضرت در ادامه فرمودند: به این دلیل قم نامیده شد، چون اهل آن با قائم آل محمد (ص) همراه میشوند، و با او قیام میکنند، و استوار خواهند بود.»
لطف ویژهی خدا به اهل قم
قال الامام الصادق علیهالسلام:
و ما اراد احد بقم و اهله سؤا الا اذله الله، و ابعده من رحمته.» [23] .
امام صادق علیهالسلام فرمودند: «هیچ کس به قم و اهل آن قصد بدی نمیکند، جز اینکه خداوند او را خوار و ذلیل میگرداند، و وی را از رحمت خود به دور مینماید.»
[1] همان، ج 60، ص 231، روایت 73، باب 36.
[2] همان، ج 60، ص 213.
[3] سفینة البحار، ج 2، ص 447.
[4] کامل الزیارات، ص 11. (لازم به ذکر است در شهر مقدس قم بیش از چهارصد و چهل امامزاده وجود دارد).
[5] ناسخ التواریخ، ج 3، ص 68، ریاحین الشیعه، ج 5، ص 35.
[6] المستدرک الوسائل، ج 3، ص 447، نشر مؤسسهی آلالبیت قم.
[7] مجلسی، محمد باقر، جلد 60، ص 212.
[8] همان طور که ملاحظه میکنید، امروزه بغداد یکی از مصیبتبارترین مناطق خاورمیانه است، که خطرش کل کشورهای منطقه را تهدید میکند.
[9] همان، ص 219، (البته در بعضی دیگر از روایات، به جای تعدل، تعادل ذکر شده).
[10] همان، ص 216.
[11] همان، ص 214.
[??] همان، ص 218، تاریخ قم، ص 93، فاطمه دوم، ص 188.
[??] مجلسی، محمد باقر، بحارالأنوار، ج 60، ص 215؛ تاریخ قم، ص 98.
[??] بحارالأنوار، ج 60، ص 220.
[16] شهر مقدس کاظمین، محل دفن دو امام معصوم شیعیان، حضرت موسی بن جعفر (ع) و حضرت جواد الائمه (ع)، متصل به بغداد - پایتخت عراق - میباشد.
[??] همان، (سند پاورقی شماره یک).
[18] طایفهی اشعریها، از قدیمیترین و اصیلترین مردم قم بودند، که همگی از شیعیان خالص و اصحاب و یاران خاص ائمهی اطهار (ع) محسوب میشدند. آنها در هنگام ورود حضرت فاطمه معصومه (ع) به قم، نقش بسیار مهمی ایفا نمودند. اکنون، قبور مطهرشان در مقبرهی منورهی شیخان در میدان آستانهی مقدسهی قم میباشد. از نسل آنها، تا امروز باقیست.
[19] محمد حسین ناصر الشریعه، تاریخ قم، ص 68؛ حسن بن محمد قمی، تاریخ قم، 99؛ بحارالأنوار، ج 60، ص 215.
[??] لازم به ذکر است که، طبق پیشگویی امام ششم شیعیان (ع) هم اکنون این رودخانه در وسط شهر قم واقع شده، که شهر را به دو قسمت تبدیل نموده است. عزیزانی که به قم مشرف شدهاند، حتما گوشههایی از آن را که به عنوان پارکینگ استفاده میشود، ملاحظه نمودهاند.
[21] سفینة البحار، ج 2، ص 448.
[22] مجلسی، محمد باقر، بحارالأنوار ج 60، ص 216، تاریخ قم، ص 100.
[23] همان، ص 215.
****** ****** **** ------------------------------- * * * * * * * * * * * ** *
قم، حرم اهل بیت
قال الامام الصادق (علیهالسلام):
ان لله حرما و هو و للرسول حرما و هو المدینة و ان لامیرالمؤمنین حرما و هو الکوفة و ان لنا حرما و هو قم و ستدفن فیها امراةء من اولادی تسمی فاطمة فمن زارها، وجبت له الجنة (قال علیهالسلام ذلک و کم تحمل موسی علیهالسلام امه) [2] .
امام صادق علیهالسلام سالها قبل از ولادت فرزندش، امام موسی بن جعفر علیهالسلام، در سخنی روحبخش چنین پیشگویی نمودند: «همانا برای خدا حرمیست؛ و آن، مکه میباشد. رسول خدا را حرمیست؛ و آن، مدینه است. برای امیرالمؤمنین علیهالسلام حرمیست؛ و آن، کوفه - نجف اشرف - است. ما هم دارای حرمی هستیم؛ و آن، قم میباشد. به زودی بانویی از فرزند من، که نامش فاطمه علیهالسلام است، آنجا مدفون خواهد شد. هر کس او را زیارت کند، بهشت بر وی واجب میشود.»
قم سرزمین مقدس
قال الامام الصادق علیهالسلام:
تربة قم مقدسة، و اهلها منا و نحن منهم لا یریدهم جبار بسوء الا عجلت عقوبته مالم یخونوا اخوانهم فاذا فعلوا ذلک سلط لله علیهم جبابرة سوء! اما انهم انصار قائمنا و دعاة حقنا، ثم رفع راسه الی السماء و قال: اللهم اعصمهم من کل فتنة و نجهم من کل هلکة.
حضرت امام صادق علیهالسلام فرمودند: تربت قم مقدس است، و مردم قم از مایند و ما هم از آنانیم هیچ ستمگری قصد بد به اهل قم نمیکند مگر اینکه عذاب او جلو میافتد تا وقتی که مردم به برادران خود خیانت نکنند. اما هنگامی که (به برادران خود) خیانت کنند، خداوند ستمگران را بر آنان مسلط میکند.
آنان (اهل قم) یاران قائم ما و دعوتگران حق هستند، آن گاه امام (صادق علیهالسلام) سر (مبارکشان) را به سوی آسمان بلند کردند و فرمودند: خدایا آنها (مردم قم) را از هر فتنهیی مصون بدار و از نابودی نجات بخش [3] .
دعای حضرت علی برای مردم قم
عن امیرالمؤمنین علیهالسلام انه قال:
صلوات الله علی اهل قم، و رحمه لله علی اهل قم سقی لله بلادهم الغیث.
حضرت علی علیهالسلام فرمودند: درود خدا بر مردم قم، رحمت و لطف خداوند بر آنان باد، خداوند شهرهای آنان را از باران سیراب نماید [4] .
قم، آشیانهی آل محمد
حضرت عبدالعظیم الحسنی (ع):
قم عش آل محمد و مأوی شیعتهم، ولکن سیهلک جماعة من شبابهم بمعصیة آبائهم و الاستخفاف و السخریة بکبرائهم و مشایخهم و مع ذلک یدفع الله عنهم شر الآعادی و کل سوء [5] .
امام هفتم شیعیان حضرت ابیالحسن موسی بن جعفر علیهالسلام فرمودند: قم آشیانه آل محمد (ص) و پناهگاه شیعیان آنهاست، اما به زودی گروهی از جوانان آنان به خاطر نافرمانی پدرانشان و سبک شمردن و مسخره کردن بزرگان و کهنسالان و پیران، نابود میشوند، ولی با این حال، خداوند شر دشمنان و هر گونه بدی را از آنان (قمیان) دفع میکند.
مردم قم
قال الامام الصادق علیهالسلام:
«اهل خراسان اعلامنا و اهل قم انصارنا...»[6] .
امام صادق علیهالسلام فرمودهاند: «مردم خراسان، بزرگان ما هستند؛ و مردم قم، انصار و یاران ما میباشند.»
محاسبهی مردم قم
قال الصادق علیهالسلام:
«محشر للناس کلهم الی بیت المقدس الا بقعة بارض الجبل یقال لها قم، فانهم یحاسبون فی حفرهم و یحشرون من حفرهم الی الجننة...»
پیشوای ششم شیعیان علیهالسلام فرمودهاند: [7] محل حشر تمام مردم به طرف بیتالمقدس است، مگر مکانی در سرزمین جبل که به آن قم گفته میشود آنان در همان قبر خودشان محاسبه میشوند و از همانجا به طرف بهشت میروند...»
مردم قم
امام صادق علیهالسلام فرمودند: «مردم قم، آمرزیده هستند.» [8] .
قم، یکی از درهای بهشت
قال الرضا (ع):
«ان للجنة ثمانیة ابواب، و لاهل قم واحد منها، فطوبی لهم، ثم طوبی لهم، ثم طوبی لهم.»
امام رضا علیهالسلام فرمودند: «بهشت دارای هشت در است، که یکی از آن درها مخصوص مردم قم
میباشد. خوشا به سعادت آنها! خوشا به سعادت آنها!» [9] .
اهل قم
روی عن عدة من اهل الری انهم دخلوا علی ابیعبدالله علیهالسلام و قالوا: نحن من اهل الری فقال: مرحبا باخواننا من اهل قم! فقالوا: نحن من اهل الری فاعاد الکلام، قالوا: ذلک مرارا و اجابهم به اولا.
گروهی از اهالی ری به محضر مبارک امام صادق علیهالسلام رسیدند و عرض کردند: «ما از اهالی ری هستیم.» امام علیهالسلام فرمودند: «مرحبا به برادران ما از اهل قم!» آنها بار دیگر خود را معرفی نمودند، و آن امام همام علیهالسلام نیز چندین مرتبه همان سخن را تکرار کردند و جمله اول را پاسخ دادند [10] .
فضیلت سرزمین قم
امام صادق علیهالسلام فرمودند: «خداوند سرزمین کوفه را حجت بر سایر سرزمینها قرار داده است. با ذکر مؤمنان ساکن کوفه بر افراد غیر مؤمن، سایر سرزمینها احتجاج کنند. همچنین خداوند با ذکر قم، بر سایر سرزمینها احتجاج مینماید؛ و با ذکر ساکنان قم، بر همه مردم مشرق و مغرب احتجاج مینماید.»
فرشته بر آسمان قم
قال الصادق جعفر بن محمد علیهالسلام:
«ان لعلی ملکا رفرف علیها بجناحیه لا یریدها جبار بسوء الا اذابه الله کذوب الملح فی الماء»
امام صادق علیهالسلام فرمودند: «در آسمان قم فرشتهیی قرار دارد، که پرهایش را به شهر قم پهن کرده است. هر جبار ستمگری قصد سوء به قم را داشته باشد، خداوند او را آنچنان ذوب میکند، که نمک در آب ذوب میشود!» [11] .
سلام خدا بر مردم قم
قال الامام الصادق علیهالسلام
سلام الله علی اهل قم: «یسقی الله بلادهم الغیث، و ینزل الله علیهم البرکات، و یبدل سیآتهم حسنات...»
امام صادق علیهالسلام فرمودند: «سلام خدا بر مردم قم! خداوند سرزمین آنها را با بارانش سیراب میکند، برکاتش را بر آنها نازل مینماید، و گناهانشان را به نیکیها تبدیل میسازد.» [12] .
اهل رکوع و سجود
قال الامام الصادق علیهالسلام:
«... هم اهل رکوع و سجود، و قیام و قعود، هم الفقها العلماء الفهماء، هم اهل الدرایة و الروایة و حسن العبادة» [13] .
«آنها مردم قم اهل رکوع، سجود، قیام و قعود در عبادت هستند. آنها فقها، دانشمندان، افراد هوشمند، فهیم و روایت شناس بوده، و عبادات خود را به نیکویی انجام میدهند.»
مردم قم، ضامن بقای دین
قال المعصوم علیهالسلام:
«لولا القمیون لضاع الدین» [14] .
«اگر مردم قم نبودند، دین تباه و ضایع میشد.»
توقف کشتی نوح در قم
ابومقاتل دیلمی از حضرت علی بن محمد علیهالسلام روایت میکند:
«انما سمی قم به لانه لما وصلت السفینة الیه فی طوفان نوح علیهالسلام، قامت و هو قطعة من بیت المقدس.» [15] .
«همانا قم به این اسم نامیده شد، چون کشتی نوح علیهالسلام در جریان طوفان به آنجا رسید، و حرکت نکرد؛ و آن، قطعهیی از بیتالمقدس است.»
قیام مردی از اهل قم
قال الامام موسی بن جعفر علیهالسلام:
«رجل من اهل قم یدعو الناس الی الحق، یجتمع معه قوم کزبر الحدید، لا تزلهم الریاح العواصف. و لا یجنبون، من الحرب و لا یجنبون، و علی الله یتوکلون، و العاقبه للمتقین.» [16] .
«مردی از اهل قم، مردم را به سوی حق فرا خواند. گروهی همچون قطعات آهن به همراه او گرد میآیند. افرادی که تندبادها آنان را نمیلغزاند؛ از جنگ خسته نمیشوند؛ نمیترسند، و بر خدا توکل میکنند. عاقبت از برای اهل تقواست.»
اهل قم زائرین امام رضا
ابوالصلت هروی نقل میکند:
در خدمت حضرت رضا علیهالسلام بودم، که گروهی از اهل قم به محضر مبارک آن بزرگوار وارد شدند و سلام کردند. آن امام همام علیهالسلام آنها را نزدیک خود جا داد، و فرمود: «مرحبا بکم و اهلا فانتم شیعتنا حقا فسیأتی علیکم یوم تزورون فیه تربتی بطوس الا ضمن زارنی و هو علی غسل، خرج من ذنوبه کیوم ولدته امه» [17] .
«خوش آمدید! آفرین بر شما! الحق که شیعیان ما هستید. عن قریب، روزی فرا رسد، که تربت مرا در طوس زیارت کنید. آگاه باشید که، هر کس مرا با غسل زیارت کند، از گناهان خود خارج میشود، مانند روزی که از مادر متولد شده است!»
قم، سالمترین شهرها در آخرالزمان
سئل امیرالمؤمنین علیهالسلام عن اسلم المدن و خیر المواضع عند نزل الفتن و ظهور السیف، فقال: اسلم المواضع یومئذ ارض الجبل، فاذا اضطربت خراسان و وقعت الحرب بین اهل جرجان و طبرستان و خربت سجستان فأسلم المواضع یومئذ قصبة قم.»[18] .
«از حضرت امیرالمؤمنین علیهالسلام سؤال شد: سالمترین شهرها و بهترین مکانها هنگام نازل شدن فتنه و آشکار شدن شمشیرها کجاست؟ امام علی علیهالسلام در پاسخ فرمود: سالمترین مکانها در آن روز، زمین جبل است. زمانی که خراسان مضطرب شود، بین مردم گرگان و طبرسان جنگ رخ دهد، و سجستان خراب شود، پس سالمترین مکان در آن روز، شهر قم است.»
[1] علامه مجسی، بحارالأنوار، ج 60، ص 216، ج 51، ص 217، حدیث 41.
[2] سفینة البحار، ج 2، ص 447، بحارالأنوار، ج 60، ص 229.
[3] همان ص 466، همان ص 228.
[4] بحارالأنوار (چاپ تهران)، ج 60، ص 214. باب 36 و چاپ بیروت، ج 57، ص 214، حدیث 31، باب 36.
[5] بحارالأنوار، جلدین 2 و 60، به ترتیب ص 446 و 214، سفینة البحار، ج 2، ص 446.
[6] بحارالأنوار، ج 60، ص 218؛ سفینة البحار، ج 2، ص 446؛ تاریخ قم، ص 92.
[7] همان.
[8] سفینة البحار، ج 2، ص 446؛ بحارالأنوار، ج 60، ص 215.
[9] همان، بحارالأنوار، ج 60، ص 216.
[10] سفینة البحار، ج 2، ص 446؛ بحارالأنوار،، ج 60، ص 217، روایة 46، باب 36.
[11] همان.
[12] همان.
[13] بحارالأنوار، ج 60، ص 217، روایة 43؛ سفینة البحار، ج 2، ص 446.
[14] بحارالأنوار، ج 60، ص 213، حدیث 24، باب 36.
[15] همان، ص 216، حدیث 38.
[16] شیخ صدوق، محمد بن علی بن الحسین، عیون اخبار الرضا، ج 2، ص 26، حدیث 21؛ سفینة البحار، ج 4، ص 447؛ بحارالأنوار، ج 60، ص 231.
[17] بحارالأنوار، ج 60، ص 217.
[18] بحارالأنوار، ج 60، ص 212.
کلمات کلیدی: احادیث، ولادت، تبریک، حضرت معصومه(س)، حدیث، احادیث عظمت قم